Aldi baterako erakusketak
Taula periodikoa 2023: Unibertsoa azaltzen duten elementuak
Erakusketa
2019/2020an, museoak anbizio handiko erakusketa egin zuen Taula Periodikoari buruz, asmakuntzaren urteurrenarekin batera. Erakusketa horretan, bisitariek gure mundua osatzen duten osagai kimikoak eta horien antolaketa ezagutu dezakete, elementu kimikoek gizakiarekin eta naturarekin daukaten harremana ikasten dute, eta kimikarien aurkikuntzen historiaz jabetu daitezke ere.
Aurten erakusketa hori berreskuratu dugu, eta, aipatutakoaz gain, panelei eta jolas didaktikoei esker, Dimitri Ivanovich Mendeleiev zientzialari errusiarrak, 1869an, gaur egun erabiltzen dugun taula periodikoa sortu zuela gogoratuko dugu. Taula Periodikoaren asmakuntzak izan duen garrantzia azpimarratzen dugu, eta, aldi berean, Elhuyar anaiak omentzen ditugu, 1783an Wolframa isolatu baitzuten, 1778an Real Seminario Patriótico Bascongadoko elkarteak Bergaran sortutako Laboratorium Chemicum-ean.
1. Aretoa: Taula periodikoaren bilakaera
Taula periodikoaren sorrera zientziaren historiako jazoera adierazgarrietako bat da. Lehendabiziko aretoan taula periodikoa dago erakusgai modu interaktiboan. Hala, haren funtzioa eta haren bilakaera azaltzen dira egun duen konfiguraziora iritsi arte. Gainera, hura osatzen duten elementu kimiko bakoitzaren ezaugarriak ageri dira.
2. Aretoa: Wolframaren aurkikuntza eta Elhuyar anaiak
Ikerketa zientifikoak gertaera, datu, erlazio edo lege berriak ematea proposatzen du. Bergaran Elhuyar anaiek wolframioa isolatzea lortu zuten 1783. urtean metodo zientifiko bat erabiliz. Bigarren eremu honetan wolframioaren aurkikuntza eta Bergarak aurkikuntza horretan izandako garrantzia jorratzen dira.
3. Aretoa: Oparotasunaren taula
Azken areto honetan ezagutuko dugu Kimikako Europako Elkarteak (EuChemS) sortu eta Europako Parlamentuan 2019an aurkeztutako Oparotasunaren Taula. Taula periodiko horretan elementu kimiko naturalak jasotzen dira eta horietako bakoitza Lurrean oparoa ala urria den islatzen da. Oparotasunaren taula lagungarri izango zaigu zein baliabide babestu behar ditugun ulertzeko, izan ere, datozen urteetan horien hornidura arrisku larrian dago.
Hondakin jasangarriak: Fikzioa edo errelitatea?
Erakusketa
BISITA GIDATUAK GABONETAN
- Abenduaren 26an: 11:00 euskaraz; 17:00: gaztelaniaz
- Abenduaren 27an: 11:00 gaztelaniaz; 17:00: euskaraz Gidaria: Janire Lamariano. Kimika Organikoan doktorea
ZTB jardunaldien barruan kokatuta, azaroaren 3an zabaldu da 'Hondakin jasangarriak: fikzioa edo errealitatea?' erakusketa, eta 2023. urteko urtarrilaren 31era arte aldi baterako erakusketen gunean egongo da. Bergarako alkate Gorka Artolak eta Laboratoriumeko arduradun Rosa Errazkinek inaugurazioan egindako hitzartzeetan erakusketa egiteko ekarpena egin duten eragileen elkarlana nabarmendu eta hori eskertu zuten. Jasangarritasuna da aurtengo ZTB jardunaldietan lantzen ari den gai nagusiena.
Erakusketan parte hartu duten Susana Perezek, Industrias Mujikako Pedro Mujikak eta Jolaseko Iñigo Isastik eta kafeaECOko Adriana Uribesalgok ildo honetan egiten ari diren lanaren berri eman zuten, erakusketaren ibilbidea egitearekin batera.
Seinale askok uzten dute agerian gure bizimodua dagoeneko ez dela jasangarria: klima-aldaketa, kutsadura-tasak, baliabideen gehiegizko ustiapena, ur-eskasia... Hortaz, guztiok lehenbailehen hartu behar dugu geure gain eredu berri baterako trantsizioar birziklatzean, berrerabiltzean, konpontzean eta berreskuratzean oinarritutako eredu baterako trantsizioa erronka eta betebeharra da guretzat.
Birziklatutako eta berrerabilitako etxeko hondakinetan zehar egindako sarrera-bidaia gisa planteatu da erakusketa hau, erakutsi nahi baitu posible dela ingurune naturala errespetatzen duen ekoizpeneta kontsumo-eredu alternat¡bo batera aldatzea.
Berreskuratzeaz, berritzeaz eta konpontzeaz hitz egiten du erakusketak, ideia bakoitza areto batean landuta.
BERRESKURATU - BIRDISEINATU - BERRITU - KONPONDU - BERRERABILI - MURRIZTU - BIRZIKLATU
1. ARETOA
Aretoan proposatutako ibilbidean, Industria iraultzaz geroztik gizakiok oro har erabili ditugun hiru ekoizpen-sistemak ikusiko ditugu: ekoizpen linealeko sistema, birziklapena eta ekonomia zirkularra.
Aurkezpen horretan, sistema horien arteko desberdintasunak ulertzeko o¡narrizko gakoak aurkituko ditugu, hain zuzen ere manipulazio-jokoen bidez, eskema grafikoen bidez eta Ellen MacArthur Fundazioak utzitako ikus-entzunezko baten bidez.
2. ARETOA
Bigarren aretoan, prozesu eta estrategia desberdinak erabiliz birziklatu eta berrerabil daitezkeen 6 hondakin-mota aurkezten dira. Hemen, ikasiko dugu pneumatiko zahar batek, jaka hautsi batek edo egunero janaria prestatu ondoren geratzen zaigun olio erabiliak beste bizi-ziklo bat izan dezaketela, beste produktu batzuk fabrikatzeko lehengai gisa. Hondakinen ahalmena izugarria da!
3. ARETOA
Erakusketako azken aretoan, Euskadin izandako kasu arrakastatsu batzuk ezagutuko ditugu. Enpresa-ekimenei buruz ari gara. Batzuk oso gazteak eta berriak dira, eta beste batzuek, berriz, mende eta erditik gorako historia dute, eta gai izan dira birziklapenean eta ekonomian bide emankorra aurkitzeko, garapen ekonomikoa eta jasangarritasuna bateragarri egiten dituzten etorkizuneko proposamenak garatu ahal izateko.
Amaiur 1922-1936. Memoria demokratikoa
Erakusketa
Amaiurren memoria demokratikoari buruzko erakusketa inauguratu dute Bergarako Laboratorium museoan.
Bergarako Laboratorium Museoak 'Amaiur 1922-1936 Memoria demokratikoa' erakusketa hartuko du ekainaren 20tik aurrera. Aldi baterako erakusketa da, eta gure historian erreferentzia izan den memoria-leku honen ibilbide historikoa kontatzen du. Bergaran izango da ekainaren 20tik irailaren 11ra bitartean.
Laboratorium Museoak, Olaso Dorrea Fundazioak eta Bergarako Udalak antolatu dute erakusketa, Aranzadi Zientzia Elkarteak komisariatuta. Laboratoriumean egindako aurkezpenean lau erakundeetako ordezkariek parte hartu dute.
Ainhoa Lete Bergarako alkateordeak Museoaren izaera soziala eta eragileen arteko lankidetza aipatu ditu. Laboratoriumen zientziarekin lotutako erakusketak egiten ohituta gaude, eta gure jarduera bereziki zientziarekin, berrikuntzarekin eta teknologiarekin lotzen dugu, baina museoak haratago ere egiten du ekarpena, eta gure historiari, arteari... lekua ematen die, dibulgazioaren bidez herritarren eskura beste gai asko jarriz. Erakusketa honi dagokionez, beste hainbatetan aipatu dugun lankidetza-ideia ere nabarmendu nahi nuke. Hemen gauden lau erakundeok elkarlanean jardun dugu, eta lankidetza horrek ematen dio balio erantsia gure eguneroko lanari.
Bergarako alkate Gorka Artolak memoria berreskuratzen Bergarako Udala egiten ari den lanarekin lotu du erakusketa. “Etorkizuneko Bergara eraikitzeko egiten dugu lan, baina aurrera egiteko ezinbestekoa atzera begiratzea, historia ezagutzea, aitortza egitea, memoria berreskuratzea. Hainbat lan egiten ari gara Bergaran ildo horretan, besteak beste, Aranzadirekin, eta orain, museoaren bitartez Euskal Herriko historiari leku bat egingo diogu”.
Erakusketa jartzeko proposamena Olaso Dorrea Fundazioaren bitartez jaso zuen Laboratoriumek. Maite Aristegi Olaso Dorrea Fundazioko Patronatuko kideak esan duenez “Amaiur euskal narratibaren ezinbesteko ikurra da, gure askatasunen defentsan euskal herritarrak noraino gauden emateko prest azaltzen duena. Lauaxetak zioen bezala “dena eman behar jako maite askatasunari”, eta hori egin zuten Amaiur gazteluan eta hori egin zuten berriro ere Amaiur batailoiko kideak 1936ko gerran.
Aranzadi Zientzia Elkarteko Maite Errartek azaldu ditu erakusketaren nondik norakoak. Nabarmendu du “Amaiurko monolitoaren eraikitzea edota Eusko Gudarosteko batailoi batek Amaiur izena izatea ez da kasualitatea. Amaiur gure iruditeria kolektiboan dagoen gune bat da, eta erakusketa honek oroimen horren eraketaren erroetara eta zergatira jo nahi du. Oroimen tokiak, historiaren, egiaren eta mitoaren arteko eremu batean sortzen dira, eta hortik abiatuta gutako bakoitzak bere kontakizunak sortzen ditu hauen gainean”.
Amaiur, oroimen gune
Munduko herrialde guztiek dituzte oroimen-lekuak, eta horien inguruan, hainbat arrazoirengatik, era guztietako sentimenduak biltzen dira. Honakoak batzuetan kontrajarriak izaten dira, baina, dena den, herritarren interesa pizten dute. Amaiur leku horietako bat da. Leku historiko batek hainbeste sentimendu sortzen dituenean hartzen ditu, hain zuzen ere, oroimen-leku gisako bere sinbolismo eta dimentsioa.
Erakusketa honen bitartez, XX. mendearen hasieran askatasun demokratikoaren nahiz Errepublikaren defentsan borroka egin zuen belaunaldi batek Amaiur nola ulertzen zuen aurkeztu nahi da, modu sintetiko batean. Belaunaldi honen protagonistak, adibidez, Arturo Campion (1854 – 1937) humanista eta politikoa; Telesforo Monzon (1904 – 1981) idazle eta politikaria; edota Bittori Etxeberria (1908 -1997) politikari eta feminista dira.
Halaber, Gerra Zibilean erresistentzian parte hartu zuen gudarosteetako batek “Amayur” izena jaso zuen, Nafarroako Erreinuaren konkistaren testuinguruan, militarki hobe prestaturiko tropen aurrean, Amaiurko gaztelua eutsi zuen eta erregimen legitimoarekiko leiala izan zen erresistentziaren omenez.
Erakusketa honek erreparazio-keinu apal bat izan nahiko luke, frankismoko altxamendu militarrari aurre egiteko Amaiurko erresistentzia bere egin zuten pertsonen sufrimenduari eta giza eskubideen urraketari aitormena egite aldera. Hura izan baitzen Amaiur oroimen-leku bilakatzea lortu zuen jenerazioa.
..
Hainbat erakunderen laguntza du erakusketak
Amaiurko Gaztelu Elkartea, Amaiurko Herria, Baztango Udala, Espainiako Kultura eta Kirol Ministeritza, Sabino Arana Fundazioa, Irujo Etxea, Javier Ciga Fundazioa, Nevadako Unibertsitateko Euskal Ikasketen Saila eta Euskal Herriko Unibertsitatearen laguntza jaso du erakusketak.
Bisita gidatuak
Uztailean eta abuztuan, 11:00etan eta 12:30ean. Bergarako turismo bulegoak eskaintzen dituen 5 aukerei gehituko zaie, eta unean dauden pertsonek hautatuko dute zein egin. Propio ere eska daitezke aurretik, gainontzeko bisita gidatuak bezala.
Baionako Kortsarioak
Erakusketa
Beste urte batez, eta Bergarako Beart elkartearekin duten harremanari esker, Bergaran erakutsiko dituzte haien lanak Baionako Kortsarioek. Aurten, baina, kokaleku berria izango dute: Laboratorium Museoa. Maiatzaren 13tik ekainaren 8ra arte egongo da erakusketa Bergaran.
Errobi eta Aturri ibaien ertzetatik, Alain, Andre, Claude, Eric, Julia, Mica eta Pat artistek pandemia garaian egindako lanak erakutsiko dizkigute Bergaran. Oso ezagunak egiten zaizkigun obrak dira, artista eta bere lana gehiago eta hobeto ezagutzen ari baikara. Bizi izan ditugun garai zail hauetan bere alderdirik atseginena erakutsi digu arteak, eta sendatzeko balio izan digu.
lkusten duguna eta esperimentatzen duguna adierazteko aukera ematen digun babeslekua da artea, beste modu batean nekez adierazi baitezakegu hori guztia. Baiona Bergara, Bergara Baiona, joan-etorriko bidaia da, baina askoz urrutiago doa; askatasun emozional, psikologiko eta espiritualerako bidaian parte hartzen dugu artearekin. Goza dezagun Baionako Kortsarioek hain maitasun handiz prestatu duten erakusketa honetaz.
Inaugurazioa
Beart alkartearekin elkarlanean egin dugun erakusketa honen inaugurazioa maiatzaren 13an izan genuen.
Gorka Artola alkateak egin zien harrera Baionako 'Galerie de Corsaires'-eko artistei. Berarekin egon ziren Ainhoa Lete alkate ordea, Laboratorium Museoko arduradun Rosa Errazkin, Beart elkarteko presidente Karlos Galarraga eta André Goupille Kortsarioen Elkarteko arduraduna.
Alkateak Museoaren izaera soziala nabarmendu zuen. Ez dagoela zientziari bakarrik lotuta esan du, eta azken garaian askotariko gaiak jaso dituela bertan. “Gizarte museoa da hau, eta bere ekarpena ere, gizartea bezalaxe, anitza eta askotarikoa da. Hori bera adierazten dute bertan hartzen diren erakusketek ere”.
Bergaran arteak duen presentzia, eta Beartek egiten duen lan handia ere aipatu zituen Alkateak.
“Bizi izan ditugun garai zail hauetan bere alderdirik atseginena erakutsi digu arteak, eta sendatzeko balio izan digu. Ikusten duguna eta esperimentatzen duguna adierazteko aukera ematen digun babeslekua da artea, beste modu batean nekez adierazi baitezakegu hori guztia”, Beart elkarteko Karlos Glarraga presidentearen ustez.
Elkarlanaren ideia ere nabarmendu du Rosa Errazkin Laboratorium Museoko arduradunak.
'Galerie de Corsaires' irabazi-asmorik gabeko elkarte bat da, Baionako Udalarekin lankidetzan diharduena. Baiona Ttipiaren bihotzean dago, Euskal Museotik eta Bonnat-Helleu museotik gertu, eta Euskal Herriko eta Frantziako Hego-Mendebaldeko artista guztiei aukera ematen die, doan, beren lanak ikusgai jartzeko. Noizbehinka, bertako ekitaldiekin lotutako erakusketak antolatzen ditu, hala nola Urdaiazpiko Azoka, Aniztasunaren Astea, Museoen Gaua eta Aste Urdina (adinekoentzako pintura-lehiaketa).
Era berean, harremanak ditu atzerriko artistekin eta artista-kolektiboekin, elkarlanean jarduteko eta hartu- emanak izateko. 'Galerie des Corsaires' elkarteak aire zabaleko erakusketetan parte hartzen du bere kideekin, eta horrez gain, urtero, aire zabaleko ekitaldi bat antolatzen du, hala nola 'Remp’Arts'.
Pozik agertu dira Bergaran egoteagatik, eta baita erakusketarako kokaleku berria izateagatik ere.
Taula periodikoa 2022: unibertsoa osatzen duten elementuak
Erakusketa
2019/2020an, museoak anbizio handiko erakusketa egin zuen Taula Periodikoari buruz, asmakuntzaren urteurrenarekin batera. Erakusketa horretan, bisitariek gure mudua osatzen duten osagai kimikoak eta horien antolaketa ezagutu dezakete, elementu kimikoek gizakiarekin eta naturarekin daukaten harremana ikasten dute, eta kimikarien aurkikuntzen historiaz jabetu daitezke ere.
Aurten erakusketa hori berreskuratu dugu, eta, aipatutakoaz gain, panelei eta jolas didaktikoei esker, Dimitri Ivanovich Mendeleiev zientzialari errusiarrak, 1869an, gaur egun erabiltzen dugun taula periodikoa sortu zuela gogoratuko dugu. Taula Periodikoaren asmakuntzak izan duen garrantzia azpimarratzen dugu, eta, aldi berean, Elhuyar anaiak omentzen ditugu, 1783an Wolframa isolatu baitzuten, 1778an Real Seminario Patriótico Bascongadoko elkarteak Bergaran sortutako Laboratorium Chemicum-ean.
1. Aretoa: Taula periodikoaren bilakaera
Taula periodikoaren sorrera zientziaren historiako jazoera adierazgarrietako bat da. Lehendabiziko aretoan taula periodikoa dago erakusgai modu interaktiboan. Hala, haren funtzioa eta haren bilakaera azaltzen dira egun duen konfiguraiora iritsi arte. Gainera, hura osatzen duten elementu kimiko bakoitzaren ezaugarraik ageri dira.
2. Aretoa: Wolframaren aurkikuntza eta Elhuyar anaiak
Ikerketa zientifikoak gertaera, datu, erlazio edo lege berriak ematea proposatzen du. Bergaran Elhuyar anaiek wolframio isolatzea lortu zuten 1783. urtean metodo zientifiko bat erabiliz. Bigarren eremu honetan wolframioaren aurkikuntza eta Bergarak aurkikuntza horretan izandako garrantzia jorratzen dira.
3. Aretoa: Oparotasunaren taula
Azken areto honetan ezagutuko dugu Kimikako Europako Elkarteak (EuChemS) sortu eta Europako Parlamentuan 2019an aurkeztutako Oparotasunaren Taula. Taula periodiko horretan elementu kimiko naturalak jasotzen dira eta horietako bakoitza Lurrean oparoa ala urria den islatzen da. Oparotasunaren taula lagungarri izango zaigu zein baliabide babestu behar ditugun ulertzeko, izan ere, datozen urteetan horien hornidura arrisku larrian dago.
Hidrogeno berdea
Erakusketa
HIDROGENO BERDEA; Klima aldaketaren konponbidea?
Gaur egungo sistema energetikoa erregai fosilen erabileran oinarritzen da. Petroliotik eta gas naturaletik gure etxeak berotzeko eta elektrizitatea sortzeko metanoa lortzen da; baita gasolina eta diesela gure autoak mugitzeko, eta kerosenoa hegazkinak eta ontziak mugitzeko ere. Baina erregai-fosilen erabilerak bi arazo nagusi ditu: erosteko beste herrialdeen menpe gaudela (haiek nahi duten preziora) eta erabiltzerakoan CO2-a isurtzen dutela (honek klima-aldaketa areagotzen du). Horregatik, energiari dagokionez independente eta ingurumenari dagokionez jasangarriak izateko aukera ematen diguten ordezko energia-iturriak bilatzen ari dira, hala nola, energia-berriztagarriak eta hidrogenoa.
Erakusketa honetan hidrogeno berdearekin erlazionatutako galdera askori erantzuna eman nahi diogu: zer da? Nola ekoizten da? Jasangarria da? Interesgarri izatea eta gero eta hurbilago dagoen etorkizuneko mundua ulertzen laguntzea espero dugu.
Panelez gain, Hidrogenoa lortzeko Voltametro bat dago esperimentatzeko eta bestetik, egunerokoan zenbat CO2 sortzen dugun kalkulatzen duen excell bat eskuragarri dago erakusketan, baita hidrogenoz funtzionatzen duten jostailuzko kotxe txiki batzuk ere. Horiez gain, eta Javier Tejadaren bideo bat ere eskainiko da.
Bisita gidatuak
Egun eta ordutegi hauetan izango dira:
- Abenduak 2
- Euskaraz: 11:00
- Gaztelaniaz: 18:00
- Abenduak 17
- Euskaraz: 11:00
- Gaztelaniaz: 18:00
- Abenduak 23
- Euskaraz: 11:00
- Gaztelaniaz: 18:00
- Abenduak 28
- Euskaraz: 11:00
- Gaztelaniaz: 12:00
- Abenduak 29
- Gaztelaniaz: 17:00
- Euskaraz: 18:00
- Urtarrilak 13
- Euskeraz: 12:00
- Gaztelaniaz: 17:30
-
Urtarrilak 21
- Euskeraz: 12:00
- Gaztelaniaz: 17:30
- Urtarrilak 25
- Euskeraz: 12:00
- Gaztelaniaz: 17:30
- Otsailak 3
- Euskeraz: 12:00
- Gaztelaniaz: 17:30
- Otsailak 11
- Euskeraz: 12:00
- Gaztelaniaz: 17:30
Zientzialariek gidatutako bisitak
Gaztelaniaz, Susana Pérez Gil, erakusketa honetako edukia prestatu du. Kimikaren teknologian doktorea da, bergararra, eta Teknaliako teknologoa. Bere espezialitatea: Teknología kimikoa, prozesuak, H2 ekoizpena, CO2-aren atzematea eta erabilera.
Euskaraz, Janire Lamariano, kimikan doktorea eta UNEDen irakaslea.
-
Izena emateko, deitu edo idatzi Laboratoriumera:
Tel 943 769 003
@: laboratorium@bergara.eus
Sorgina Txirulina ipuin kontalaria:
- Urtarrilak 22, 11:00etan
- Urtarrilak 29, 11:00etan
4-8 urtetako umeentzat egokia.
Erreserbak: 943 769 003 | laboratorium@bergara.eus
Ikusi informazio gehiago, gure albistean.
Ilustraciencia 7 Bergaran
Erakusketa
AROZTEGI ARETOAN:
Asteartetik ostiralera: 18:00-20:30
Larunbatetan: 12:00-14:00 eta 18:00-20:30
Igande eta jai egunetan: 12:00-14:00
‘Ilustraciencia 7’ erakusketan, Ilustrazio Zientifikoaren eta Naturaren Nazioarteko Sariaren zazpigarren edizioan parte hartu duten 40 artelan ikus daitezke. Sari hori Madrilgo Natur Zientzien Museo Nazionalak (MNCN-CSIC) eta Komunikazio Zientifikoaren Elkarte Katalanak (ACCC) antolatzen dute. Zientzia eta Teknologiarako Espainiako Fundazioaren (FECYT) eta ‘la Caixa’ Fundazioaren laguntza ere badu ekimenak.
Erakusketa ibiltariak irudi zientifiko eta naturalistako profesionalen lana erakusten dio bisitariari. Animalia bat, mineral bat edo duela milioika urteko paisaia berreraiki daiteke ilustrazioari esker, hainbat teknika erabilita, baina betiere zehaztasun zientifikoz.
Ilustraciencia lehiaketa 2009an jaio zen, eta ordutik, zientzia irudiaren bidez dibulgatzen duten ilustratzaileen lana saritu du. 2019ko edizioan 500 lan aurkeztu ziren eta horietatik, epaimahaiak 40 aukeratu zituen erakusketa ibiltari honetarako.
Laboratoriumek laguntzen duen EHUk eskaintzen duen ilustrazio zientifikoaren masterreko bi ikasleen lanak sarituak izan ziren: Amaia Torres eta Mikel Rodríguez.
- http://www.blog.illustraciencia.info/2019/10/amaia-torres-pineiro-kaki.html
- http://www.blog.illustraciencia.info/2019/10/mikel-rodriguez-hidalgo-el-celacanto-un.html
Kotoiaren emakumeak. Bizi istorioak
Erakusketa
Kotoiaren Emakumeak erakusketak emakume langileak omentzea du helburu; kasu honetan, Algodonera San Antonio lantegian lan egin zuten emakumek. Arte diziplina desberdinen bitartez (ilustrazioak, poesiak, argazkiak, literatura, moda...) emakume haien bizi istorioak kontatuko dira, haiek bizi zuten guzti hori azalduz.
Proiektu hau hasiera batean, moda proiektu bezala jaio zen, baina pixkanaka kutsu kulturala hartu zuen. Andoainen sortutako proiektu bat da. 1857-1965 urteetan, Andoaien, Algodonera Guipuzcoana izeneko lantegi bat izan zen. Bertan, langileen % 90 emakumeak ziren. Emakume guzti horiei omentzeko eta indartzeko asmotan, jaio zen Kotoiaren Emakumeak erakusketa. Hori, martxoaren 3tik 20ra, egon zen ikusgai Bastero Kulturgunean. Andoaingo ehun-fabrika itxi egin zenean, bertan lan egiten zuten emakume asko Bergarara joan ziren lanera, horregatik, proiektu honen bigarren geltokia Bergara da.
Erakusketa “Totem” (argazkian ikusgai) desberdinez dago osatua, eta bertan, poesiak, argazkiak, ilustrazioak... daude ikusgai. Andoaingo “totemak” txuri kolorekoak dira, Bergarakoak aldiz, urdinak; mahoi koloreari erreferentzia eginez.
Kotoiaren Emakumeak, esposizio jasangarria da. “Totem”ak Irizar fabrikako egurrez eta oihalez daude osatuak. Bestalde, Andoaingo zatiko oihalak, emakume batek eman zizkigunak dira. Horiek Andoaingo Algodonerakoak direla pentsatzen dugu. Bestalde, oihalak zintzilik dauden tutuak, Donostiako “Muchas Telas” dendakoak dira. Erakusketa honetan, berriak diren gauza bakarrak, aluminiozko tutuak dira.
Aipatu dugun bezala, erakusketa honek, “Algodonera San Antonio” lantegian lan egin zuten emakumeen bizi istorioak kontatzen ditu. Horretarako, 8 emakumeekin bildu gara, momentu zaharrak gogoratuz. Esposizioko totem askok QR kode bat daramate emakumeen ahots eta istorioekin. Halaber, istorio guztiak biltzen dituzten hainbat katalogo txiki egongo dira erakusketan.
Bisita gidatuak
Erakusketa bere baitan ondo ulertzen den arren (nahiko dokumentazio egongo da eskuragarri) hainbat bisita gidatu antolatuko dira euskara eta gaztelaniaz. Bisita hauetan, erakusketa azaltzeaz gaindi, hainbat anekdota eta kontu txiki era azaldu dira. Hauek izan dira datak:
- Uztailak 7, asteazkena, 12etan
- Uztailak 21, asteazkena, 12etan
- Uztailak 28, asteazkena, 12etan
- Abuztuak 4, asteazkena, 12etan
- Abuztuak 25, asteazkena, 12etan/18:00
- Irailak 1, asteazkena, 12etan/18:00
* Bisita gidatu guztiak dagoeneko egin dira.
Unitate Didaktikoak
Aurretik, Udal Artxiboak, Berdintasuna eta Gazteria, Hezkuntza eta Partaidetza sailak “Ehun lantegiak Bergaran” unitate didaktikoa sortu zuten. Orain, gure erakusketak, hainbat bizi-istorio eta dokumentazioa gehitzen dizkio proiektu horri. Aipatutako unitate didaktikoa hemendik jaitsi daiteke: https://sites.google.com/view/ehunlantegiakbergaran
Hitzaldiak
Moda azkarra dela eta, pixkanaka galtzen ari dira garai bateko lanak; adibidez, ehungintza. Emakume hauek egiten zuten lana garrantzian jartzeko, eta bizimodu jasangarria sustatzeko (kontuan izan behar dugu, emakume hauek guztiz modu jasangarrian bizi zirela; arropa haien artean trukatzen zuten, oihalak behin eta berriro konpontzen zituzten...) hainbat hitzaldi proposatzen dugu. Hitzaldi guzti horietan, jasangarritasunari garrantzia emateaz gain, “Algodonera de San Antonio” lantegian haria eta oihala nola lantzen zen azalduko dugu, prozesu guztiak ondo azalduz eta emakumeen testigantzak audio edo bideo moduan jarriz.
Data: 2021eko irailaren 23an, osteguna
Lekua: Seminarixoa
Eskatu gonbidapena hemen: https://seminarixoa.eus/
Gogoratu edukiera mugatua dela.
- 10:00etan haurrei eskainitako hitzaldia.
- 18:00etan helduei eskainitako hitzaldia.
Hitzaldiaren grabazioa hemen ikus daiteke: https://youtu.be/0pxDr8PSIlo
Ikastaroak
Jarraian, kotoiz eginiko ikastaroak proposatzen ditugu. Tailerrak euskaraz eta gaztelaniaz izango dira.
Lekua: Laboratorium
Kotoizko kala eta marrazkiak: Kala lorea egingo dugu kotoia erabiliz.
Adina: 6-12 urteko pertsonak
Materiala: Kotoizko diskoak, makilatxoak, guraizeak, kola, egurrezko makilak
Eguna: 2021.09.25, larunbata
Ordua: 10:30 - 13:30
Izena eman eskaera-orri honetan
Lorenzo Ascasibar. Eskultorea atzerabegirakoan
Erakusketa
Laboratorium museoak Lorenzo Ascasibar elgetar eskultorearen inguruko erakusketa prestatu du, eta Aroztegi aretoan ikus daiteke ekainaren 20 arte. Erakusketa hau Udalak artistari egingo dion omenaldiarekin bat dator, eta Miguel Angel Elkoroberezibarrek Lorenzoren inguruan idatzitako liburuaren aurkezpenarekin: Lorenzo Ascasibar: Eskultore baten testigantza. Testimonio de un escultor.
XX. mendearen bigarren erdiko euskal eskultura figuratiboaren adierazgarririk handienetakotzat hartzen dena, ezezaguna da publiko orokorrarentzat.
Gai, tratamendu eta material sorta zabal bateko 700 lan baino gehiago egin zituen Lorenzo Askasibarrrek. Zehaztasun handienarekin eta teknika figuratiboa menderatzen duen eskultoretzat har daiteke. Askasibar bera, Higinio Basterra, Ricardo Iñurria, Joaquín Lucarini, edota Nemesio Mogrobejoren garaiko klasikoetako azkena da.
Erakusketa honetan, bere ibilbide artistiko osoko lanak bildu ditugu, hainbat formatu eta materialetan eginak, baita Estatu Batuetan egindako lan publikoaren zati baten argazkiak ere. Laburbilduz, bere ekoizpen emankorraren laburpen antologiko duzu.
Inaugurazioa maiatzaren 28an izan genuen, Aroztegin bertan.
Gainera, ekimen honetan hasiera-hasieratik parte hartu duen herritarren lan taldeak bisita gidatuak eskaintzen ditu San Pedro elizan Lorenzo Askasibarren Pietatea ezagutzeko. Asteartean, ostegunean eta larunbatean egongo da norbait elizan bisitariei azalpenak emateko. Honi buruzko egutegia galde daiteke Aroztegira deituta.
30 emakume ahaztezin
Erakusketa
Laboratorium Museoan aurkeztu du Bergarako Udalak Emakumeen Nazioarteko Egunaren testuinguruan antolatu duen egitaraua. Egitarau horren barruan erakusketa berri hau dakartzagu, martxoaren 4tik maiatzaren 30era egongo dena irekia.
Aurkezpenean Rosa Errazkin Laboratoriumeko zuzendariak nabarmendu zuen “akuarelen erakusketa bat baino gehiago da hau. Laboratorium Museoaren izatearekin bat egiten du, izan ere, hau ez da museo soila, jasangarritasuna eta berritasuna oinarri, garapen eragile izatea baitu helburu. Eta ildo horretan, gure historian ekarpen esanguratsuak egin dituzten emakumeak ikusgarri egite horretan eragile izan nahi dugu”.
Erakusketa honen jatorria liburu batean dago, Izaskun Landaida Emakundeko zuzendaria azaldu duenez. “Emakundek 30 urte bete zituenean, zerbait berezi egin nahi izan genuen eta pentsatu genuen gure herriko 30 emakumeren oroimena berreskuratzea eta liburu batean jasotzea. Horretarako Elena Ciordia artistak 30 akuarela egin zituen.” Liburuan jasotako akuarelekin egin da erakusketa et ibiltaria izateko jaio zen.
Akuareletan agertzen diren emakumeak askotarikoak dira, zientzialariak, musikariak, margolariak, bertsolariak, politikariak, idazleak, argazkilariak, irakasleak, kirolariak…. Gure herriko historiari ekarpen garrantzitsuak egin dizkioten emakumeak dira, “baina gure asmoa ez da izan eremu publikoan bakarrik nabarmendu diren emakumeak omentzea. Guk erakusketa honekin 30 emakume hauen lana goraipatzeaz gain, nabarmendu nahi dugu eta omenaldi bat egin nahi diegu hain publikoak eta hain ikusgarriak izan ez diren beste lanetan ibili diren emakume guztiei. Gure gizarterako guztiz beharrezkoak eta funtsezkoak diren lanak egin dituztelako eta ez dutelako jaso merezi zuten aitortza publikoa”, esan du Emakundeko zuzendariak.
Beste hainbat emakumeren izenak jasotzeko proposamena ere egiten da erakusketan. Panel bat dago bisitariek beste hainbat emakume ahaztezinen izenak, argazkiak, istorioak ekarri ditzaten. Ez bakarrik erakusketara, sare sozialen bitartez ere egingo da izenen jasotze hori #emakumeahaztezinak #mujeresinolvidables traolaren bitartez.